W poprzednim wpisie wymieniłem trzy pierwsze umiejętności interpersonalne. Były to umiejętność rozumienia innych, jasnego wyrażania się oraz dbania o własne potrzeby. Przyjrzyjmy się kolejnym.
Umiejętność wymieniania opinii – mądre relacje z innymi to też ważna i użyteczna umiejętność komentowania czyjejś postawy. Jak to robić, by nie ranić uczuć ani nie obrażać? Przede wszystkim opinie powinny być wyrażane w odpowiednim momencie, odnosić się raczej do praktyki i działań, bez fałszywych nut i oskarżycielskich tonów. Powinny mieć formę opisową, ale konkretną, konstruktywną i zamierzoną. Najlepiej jakby przyświecał nam jeden szczery cel – pomoc słuchaczowi. Warto też nauczyć się prosić i słuchać opinii o sobie, a przy ich uważnym słuchaniu wykorzystać wcześniejsze umiejętności i otwarty umysł.
Wywieranie wpływu – gdy mądrze i zgodnie z wartościami układamy relacje osobowe z najbliższymi, możemy także ich inspirować i motywować do działania. Jest to szczególnie ważne w kontekście rodzinnym i wychowaniu dzieci. Zyskiwanie (czasami odzyskiwanie) wpływu na otoczenie pozwoli nam nawet – gdy będziemy tego chcieli – stać się tym, kto częściej kieruje, niż jest kierowanym. Ważne też jest odnajdywanie wspólnego języka z najbliższymi, odkrywanie ich potrzeb i możliwości ich zaspokajania, aż wreszcie możliwości łagodzenia oporów wobec zmian i możliwość przekonywania do swoich racji i metod postępowania.
Rozwiązywanie konfliktów – doceniamy znaczenie tej umiejętności, gdy atmosfera się zagęszcza, zamierzony cel się oddala, a emocje buzują. Radzenie sobie w sytuacjach konfliktowych to przede wszystkim rozpoznanie istoty problemu i wydobycie go na powierzchnię. Bywa to czasami niezwykle trudne, szczególnie wtedy, gdy do głosu dochodzi starach i agresja. Odnalezienie istotnych różnic w poglądzie na sprawę i znalezienie twórczego rozwiązania to clue tej umiejętności.
Praca zespołowa – to odnalezienie się w zespole ludzi, gdzie mam mniejszy zasięg kontroli i wpływ na wyniki, niż w przypadku działań indywidualnych. To prawdziwa próba radzenia sobie w kontaktach międzyludzkich. Docenianie i chwalenie cudzych rozwiązań, koordynowanie wysiłków i angażowanie wszystkich członków bez dyrygowania nimi, oraz wysiłek w znalezienie konsensusu – to szansa na prawdziwą zespołową współpracę.
„Zmiana biegów” – to motyw przewodni przeplatający się przez wszystkie umiejętności. Umiejętność elastycznego dopasowania swojego zasobu środków osobowego porozumiewania się w zależności od rozmówcy, środowiska i kontekstu sytuacji, ma tu wielkie pole do popisu. Czasami wymaga to zejścia z utartych ścieżek przyzwyczajeń i wypróbowania nowych, nieznanych rozwiązań. Wymaga to podjęcia ryzyka i znalezienia pewnego umiaru i jednocześnie harmonii. Każdy może to robić na swój własny sposób. A co za tym idzie – bogactwo w odnajdowaniu dróg do lepszego porozumiewania się interpersonalnego – zdaje się być niewyczerpane.
